Φαινόμενο «Διαδικτυακού εκφοβισμού»: Τι είναι και πως να το αντιμετωπίσεις!

Ο Διαδικτυακός εκφοβισμός ή Κυβερνοεκφοβισμός (Cyberbullying) είναι ένα ακραίο φαινόμενο που στις μέρες μας έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτελεί επέκταση του παραδοσιακού εκφοβισμού λόγω της συνεχούς ανάπτυξης της τεχνολογίας. Ο όρος «διαδικτυακός εκφοβισμός» επινοήθηκε από τον Καναδό εκπαιδευτικό Bill Belsey το 2000 και αφορά την απειλή, την ταπείνωση ή την παρενόχληση των παιδιών, προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας, που δέχονται μέσω της χρήσης του Διαδικτύου , κινητών τηλεφώνων είτε άλλων ψηφιακών τεχνολογιών από συνομήλικους. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα σημαντικά οφέλη από την ανάπτυξη της τεχνολογίας στη ζωή μας. Οι υπολογιστές και τα κινητά τελευταίων τεχνολογιών είναι εργαλεία, τα οποία ναι μεν μπορεί να διευκολύνουν τον εκάστοτε χρήστη αλλά και να χρησιμοποιηθούν ως «όπλα» εις βάρος κάποιων «αδύναμων» ομάδων, όπως συμβαίνει και με το φαινόμενο του «διαδικτυακού εκφοβισμού».

Το προφίλ δράστη και θύματος

Αυτοί που ασκούν εκφοβισμό χρησιμοποιούν ανώνυμα τις νέες τεχνολογίες για να απειλήσουν, να εκφοβίσουν, να παρενοχλήσουν να δυσφημήσουν τους νέους και σε πολλές περιπτώσεις, για να τους υποκλέψουν τα προσωπικά τους δεδομένα ή την ταυτότητα τους. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός οδηγεί συνήθως άτομα που θέλουν να εκτονώσουν τα έντονα αρνητικά συναισθήματα που έχουν μέσα τους όπως για παράδειγμα απόρριψη, απόγνωση, απελπισία, εγκατάλειψη, θυμός και οργή τα οποία συνήθως δημιουργούνται από το προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον, κοινωνική δυσλειτουργία η και άλλες δύσκολες προσωπικές σχέσεις. Ασκώντας τη συγκεκριμένη αντικοινωνική συμπεριφορά, οι θύτες αισθάνονται ότι επιβάλουν εξουσία αποκτώντας τον έλεγχο, με αποτέλεσμα να μειώνουν τα συναισθήματα δυσφορίας που νιώθουν. Συνήθως πίσω από τα παραπάνω αρνητικά συναισθήματα κρύβονται δυσκολίες προσαρμογής, ψυχοσωματικά προβλήματα, χαμηλή αυτοεκτίμηση και μοναξιά. Από την άλλη, τα θύματα που πέφτουν είναι άτομα ευάλωτα και εσωστρεφή, με χαμηλή αυτοπεποίθηση και δημοφιλία, τα οποία είναι ανίκανα να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους, ενώ δεν εμφανίζουν επιθετική η προκλητική συμπεριφορά. Πόλος έλξης των δραστών είναι συνήθως άτομα με αναπηρία, διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις.

Στατιστικά για τον «διαδικτυακό εκφοβισμό» στην Ελλάδα

Αν και το φαινόμενο του «ιντερνετικού εκφοβισμού» βρίσκεται σε έξαρση σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, φαίνεται πως στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο ήπια βάσει των στοιχείων που δημοσίευσε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής». Συγκεκριμένα η έρευνα του ΕΠΙΨΥ αναφέρει πως 1 στους 20 έχει υποστεί ηλεκτρονικό εκφοβισμό (δημοσίευση μηνυμάτων στον «τοίχο» τους, δημιουργία ιστοσελίδας φωτογραφιών με στόχο τη γελοιοποίηση τους με μη κολακευτικό περιεχόμενο μηνυμάτων ή άσεμνων φωτογραφιών, χωρίς την έγκριση τους) τουλάχιστον 1-2 φορές τους τελευταίους μήνες, πριν την διεξαγωγή της έρευνας, ενώ το 3,3% έχουν αναμειχθεί οι ίδιοι σε εκφοβισμό εις βάρος άλλων ατόμων.

Αντιμετώπιση του «διαδικτυακού εκφοβισμού»

Τα θύματα που δέχονται «ηλεκτρονικό εκφοβισμό» πρέπει να προβούν άμεσα σε μια σειρά από κινήσεις. Να απαιτήσουν από τον δράστη να σταματήσει να τους παρενοχλεί. Να αγνοήσουν τις επιθέσεις και να μπλοκάρουν κάθε επικοινωνία μαζί του. Να ζητήσουν βοήθεια είτε από τους γονείς, είτε από την δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος, είτε από ειδικούς που το αντικείμενο τους είναι το cyberbullying ή η προστασία των παιδιών. Από τη μεριά τους οι γονείς, μόλις αντιληφθούν το παιδί τους έχει πέσει θύμα ιντερνετικού εκφοβισμού, θα πρέπει να το προσεγγίσουν, μιλώντας μαζί του, και ζητώντας βοήθεια ειδικού.